หลักการสหกรณ์ หลักการที่ 5 ว่าด้วย การศึกษา ฝึกอบรม และสารสนเทศ (Education, Training and Information) สหกรณ์พึงให้การศึกษา และการฝึกอบรมแก่บรรดาสมาชิก ผู้แทนจากการเลือกตั้ง ผู้จัดการ และเจ้าหน้าที่ เพื่อให้บุคคลเหล่านั้นสามารถช่วยพัฒนาสหกรณ์ได้อย่างมีประสิทธิผล สหกรณ์จึงให้ข่าวสาร ความรู้แก่ประชาชนทั่วไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งเยาวชน และผู้นําทางความคิด เกี่ยวกับคุณลักษณะ และประโยชน์ของการสหกรณ์ (กรมส่งเสริมสหกรณ์, 2552)
หลักการสหกรณ์
หลักการที่ 5 ประกอบกับหลักการสหกรณ์อื่น ๆ ทั้งหกหลักการ เพื่อการบรรลุเป้าหมายให้คุณค่าของสหกรณ์และอุดมการณ์สหกรณ์เกิดผลเป็นรูปธรรม
อันได้แก่ การช่วยตนเอง การช่วยเหลือซึ่งกัน ความรับผิดชอบต่อตนเอง
ความเป็นประชาธิปไตย ความเสมอภาค ความเที่ยงธรรม และความเป็นเอกภาพ
สมาชิกสหกรณ์เชื่อมั่นในคุณค่าทางจริยธรรมแห่งความสุจริต ความเปิดเผย
ความรับผิดชอบต่อสังคม และความเอื้ออาทรต่อผู้อื่น
โดยสืบทอดประเพณีปฏิบัติของผู้ริเริ่มการสหกรณ์ จะนําไปสู่การกินดี อยู่ดี
มีความเป็นธรรม และสันติสุขในสังคม
Robert Owen คิดค้นวิธีการสหกรณ์ขึ้นมาเพื่อช่วยเหลือชนชั้นกรรมมาชีพที่ได้รับผลกระทบจากระบบทุนนิยมที่ได้รับแรงหนุนเสริมจากการปฏิวัติอุตสาหกรรม
ที่เริ่มขึ้นในปี 1760 Robert Owen คิดและวางรากฐานด้านการสหกรณ์ขึ้น
เนื่องจากชนชั้นกรรมาชีพ ณ ขณะนั้นถูกนายทุนเอารัดเอาเปรียบด้านค่าจ้างแรงงาน
เพราะนายทุนใช้เครื่องจักรเครื่องกลมาใช้ทดแทนแรงงานมนุษย์และต่อรองกับชนชั้นกรรมมาชีพโดยการลดค่าจ้างแรงงาน
Robert Owen จึงคิดค้นวิธีการสหกรณ์ขึ้นมาเพื่อช่วยเหลือชนชั้นกรรมมาชีพที่ได้รับผลกระทบจากระบบทุนนิยมที่ได้รับแรงหนุนเสริมจากการปฏิบัติอุตสาหกรรม
Robert Owen ใช้วิธีการก่อร่างสร้างแนวคิดการสหกรณ์อย่างไร
การสหกรณ์จึงได้แพร่หลาย กระจายไปทั่วโลก อาจสรุปได้ว่า เริ่มต้นจาก
Co-operative
Magazine ของชมรมเล็ก ๆ ที่เรียกว่า A London Co-operative
Society ในปี ค.ศ. 1824 การวางรากฐานความเข้าใจเรื่องการสหกรณ์ผ่าน
New Harmony community ในปี ค.ศ. 1826 และการเกิด
Rochdale Pioneers ในปี ค.ศ. 1844
ผมสรุปเอาว่า
Robert Owen
ใช้กระบวนการสร้างความรู้ที่มีเป้าหมายเพื่อการยกระดับจิตสำนึกของประชาชนผู้ถูกกดขี่
เอารัดเอาเปรียบ ให้มีจิตสำนึกที่ถูกต้อง เน้นการสร้างความรู้ด้วยการกระทำ
โดยใช้ความเชื่อ และอคติเป็นพื้นฐานในการแสวงหาความรู้และความเป็นจริง
ซึ่งเป็นวิธีการของมุมมองต่อโลกหรือกรอบแนวคิดที่เรียกว่า “กระบวนทัศน์เชิงวิพากษ์ (Critical Paradigm)”
Robert Owen ใช้วิธีการวิพากษ์เชิงลึกเพื่อเผยให้เห็นคุณค่าเชิงอุดมการณ์ที่แฝงเร้นอยู่ในความสัมพันธ์ทางสังคม มุ่งสร้างพื้นฐานแนวความคิดสหกรณ์ในการทำความเข้าใจกับสภาพความเป็นจริง ความรู้ และการพรรณนาอรรถาธิบายให้ความหมายของสิ่งต่าง ๆ ในสังคม และการสะท้อนตัวตนของผู้แสวงหาความรู้เพื่อการเปลี่ยนแปลง
การศึกษาและการฝึกอบรมอย่างไร
? ที่จะส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่เรียกว่า “การพัฒนา”
การศึกษา
ฝึกอบรม และสารสนเทศ ทางสหกรณ์ เพื่อการพัฒนาสหกรณ์ให้บรรลุเป้าหมายคุณค่าและอุดมการณ์สหกรณ์
ต้องมีอะไรมากกว่า “เพื่อให้ผู้เข้ารับการศึกษา
อบรม...มีความรู้ ความเข้าใจเพิ่มขึ้น” สิ่งที่มากกว่า คือ “ผู้เข้ารับการศึกษา อบรม จะไปเปลี่ยนแปลงอะไรได้บ้าง?”
นักจิตวิทยากล่าวไว้ว่า “บทบาทของทัศนคติเป็นส่วนสำคัญในการกำหนดการกระทำหรือพฤติกรรมของบุคคล”
หากหวังให้พฤติกรรมของบุคคลเปลี่ยน ต้องเปลี่ยนความคิดหรือทัศนคติให้ได้ก่อน
ซึ่งการเปลี่ยนแปลง 3 ขั้นตอนที่สำคัญ คือ
1)
การตั้งคำถาม (สมมุติฐาน) และแนวคิดต่าง ๆ มีผลต่อกระบวนการคิด
ความเข้าใจ และความรู้สึกของตนต่อสิ่งต่าง ๆ รอบตัว
2)
บุคคลเริ่มปรับเปลี่ยนกรอบความคิด ลักษณะนิสัย
ที่จะช่วยให้เกิดมโนทัศนใหม่ที่มีความครอบคลุมชัดเจน
3)
บุคคลปฏิบัติหรือทำการตัดสินใจในเรื่องต่าง ๆ
โดยใช้ความรู้ความเข้าใจที่พัฒนาขึ้นมาใหม่ หรือใช้มโนทัศน์ใหม่เป็นแนวทางการปฏิบัติ
การศึกษาและการฝึกอบรมทางสหกรณ์เพื่อการพัฒนา
อาจประกอบด้วยขึ้นตอนที่สำคัญ ได้แก่
1) กระบวนการที่ทำให้เกิดการเข้าใจเข้าถึงปัญหาต่าง
ๆ ที่ต้องการพัฒนา
2) กระบวนการสนทนาเพื่อการโต้ตอบซักถาม
3) การสำรวจทัศนคติ
4) การปรับเปลี่ยนทัศนคติ
แนวคิดสหกรณ์ไม่ใช่ลัทธิความเชื่อที่ใช้กำหนดระบบความคิดความเชื่อของผู้คน
แต่การสหกรณ์เป็นทฤษฎีที่พิสูจน์ได้ ด้วยการดำเนินการตามหลักการสหกรณ์
ที่เรียกว่าวิธีการสหกรณ์ วิธีการที่จะทำให้อุดมการณ์ดำรงอยู่ได้จะต้องใช้กลไกทางสังคม
ที่ทำงานในเชิงอุดมการณ์หรือกำหนดกรอบพฤติกรรมความเชื่อของคนในสังคมให้รู้สึกเต็มใจที่จะเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของระบบสังคมสหกรณ์
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น